PLATFORMA INFORMACYJNA I WSPOMAGAJĄCA KOMERCJALIZACJĘ TECHNOLOGII I ZARZĄDZANIA WŁASNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ MŚP

Jest to dobro niematerialne zastrzeżone prawem autorskim, powstałe w wyniku działalności człowieka. Utwór (dzieło) istnieje w oderwaniu i niezależnie od nośników na których został zapisany, tzn. przedmiotów materialnych podlegających obrotowi zgodnie z zapisami występującymi w  kodeksie cywilnym.

Stanowi nowe rozwiązanie (nie będące elementem powszechnie znanego stanu techniki) w skali światowej i dotyczy dowolnej dziedziny techniki. Ponadto musi posiadać stopień wynalazczy, który kwalifikuje się do zastosowanie w przemyśle.

To taki, który stanowi tajemnicę Państwa i dotyczy aspektów obronności czy bezpieczeństwa kraju, tj. rodzaj broni, sprzętu wojskowego, sposobu walki, jak również środków technicznych, które stosowane są do czynności operacyjno-rozpoznawczych. Wynalazek tajny udziela się na rzecz skarbu Państwa.

– wytwór o charakterze jedynie estetycznym

– program do maszyny cyfrowej

– odkrycie

– teoria nauki i metoda matematyczna

– przedstawienie informacji

– plany zasad i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej

– gra

– wytwór, którego niemożność wykorzystania może być wykazana powszechnie przyjętymi zasadami nauki

To wiedza techniczna, która została udostępniona do powszechnej wiadomości na świecie w formie pisemnego lub ustnego opisu, a udostępnienie nastąpiło przed datą zgłoszenia lub pierwszeństwa do uzyskania prawa wyłącznego. Ponadto jest to wiedza zapisana w dokumentach jakie stanowią zgłoszenia wynalazków, wzorów użytkowych czy wzorów przemysłowych, które nie zostały ukazane do publicznej wiadomości.

Znaczące cechy rozwiązania, które dla znawcy nie wynikają ze stanu techniki w sposób jednoznaczny.

Wynalazek, który uznano, iż nadaje się do zastosowania przemysłowego, gdy za pomocą wynalazku może być pozyskany wytwór lub wykorzystane rozwiązane, w rozumieniu technicznym, w dowolnej działalności przemysłowej (nie wykluczając rolnictwa).

Nie jest rozwiązaniem technicznym. Jest natomiast wiarygodnie udowodnionym zjawiskiem, wynikającym z obserwacji nieznanego, występującego w przyrodzie. Odkrycie uznaje się za własność całej ludzkości i nie obejmuje się je patentem.

To dokument opisujący innowacyjne rozwiązanie techniczne tj. konstrukcję, technologię, substancję. Dokument zawiera spis cech wynalazku i potwierdza nadanie uprawnionemu do monopolu prawnego na to rozwiązanie. Monopol prawny upoważnia do wyłącznego zawodowego i zarobkowego korzystania w prawnie dozwolonych osób z ograniczonego do 20 lat prawa wyłącznego, które obejmuje terytorium kraju lub wspólnoty państw, gdzie prawo to udzieliła agenda.

Wymogi jakie zgłoszony wynalazek jako patent musi spełniać:

– musi być prawidłowy merytorycznie

– w swojej koncepcji musi zawierać elementy nowości, co powstrzyma przed patentowaniem drobnych rozwiązań

– musi posiadać sprecyzowany ściśle zakres zastosowań

– musi dawać się opisać w sposób zrozumiały i rzeczowy

– musi posiadać kompletną dokumentację techniczną

– prototyp w pełni funkcjonujący musi być w posiadaniu właściciela wynalazku, w przypadku wynalazku o dużym gabarycie właściciel musi mieć jego model w pomniejszeniu, w przypadku patentowanych procedur lub struktur organizacyjno-technicznych musi wystąpić przynajmniej jedno skuteczne i potwierdzone dokumentacyjnie zastosowanie

– wynalazek nie może być banalny, tj. powszechnie używany – uniemożliwia to patentowanie przedmiotów znanych, np. koła lub guzika

Patent na wynalazek, który został oparty na innym wynalazku.

Patent na wynalazek, który stanowi udoskonalenie wynalazku tego samego autora.

Ocena stanu prawnego ukierunkowana na rozwiązania użyte w całym wyrobie bądź technologii jego otrzymania dla analizowanego kraju, która wyklucza naruszenie praw wyłącznych osób trzecich i określa bezpieczne wdrożenie wytwarzanego wyrobu do obrotu gospodarczego.

Dotyczą danego zagadnienia technicznego, jego cech oraz właściwości uprawniających do wystąpienia o otrzymanie ochrony patentowej na rozwiązanie posiadające cechy wynalazku.

– chirurgiczne sposoby leczenia ludzi i zwierząt

– odmiany roślin i ras zwierząt

– czysto biologiczne sposoby hodowli roślin i zwierząt

– terapeutyczne sposoby diagnostyki

– wynalazki, z których korzystanie sprzeczne jest z porządkiem publicznym bądź dobrymi obyczajami

Patent traci swoją ważność na w dniu, w którym mija okres jego udzielenia i opłata nie została uiszczona w określonym terminie.  Osoba uprawniona do posługiwania się patentem zrzeka się uprawnień do niego za zgodą osób, którym prawa na patencie wystąpiła niemożliwość wykorzystania z wynalazku, który został opatentowany z powodu braku potrzebnego do tego użytkowania materiału biologicznego (niedostępnego lub który nie może być trwale odtworzony na podstawie opisu).

– pozwolenia na przeprowadzanie czynności, które nie wolno wykonywać bez zezwolenia udzielone przez urząd lub na podstawie ustawy

– typ umowy zastosowany w prawie własności intelektualnej i prawie własności przemysłowej (licencja patentowa, licencja know-how, licencja wzoru użytkowego). W prawie własności przemysłowej licencja to umowa nazwana tj. jej ważne postanowienia określone są przepisami prawa. W myśl ustawy o wynalazczości uprawniony z patentu ma możliwość poprzez umowę udzielić osobie licencji (upoważnienia) do wykorzystanie z jego wynalazku (umowa licencyjna).

Swym zakresem obejmuje wszystkie działania formalne i prawne zabezpieczające interesy i prawa osób uprawnionych do tworzenia, posiadania, a także wykorzystywania dóbr niematerialnych, które wytworzone zostały przez umysł ludzki. W Polsce uregulowania wobec własności intelektualnej przestrzegane są ustawami z różnych kategorii.

To wybrane prawa własności intelektualnej zabezpieczające twórczość naukowo-techniczną o znaczeniu przemysłowo-handlowym, na które wyłączne prawa osiąga się na podstawie decyzji wydanej przez administracyjny organ krajowy, jak również regionalny. W Polsce przyznawane są prawa własności przemysłowej wobec:  wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, znaków towarowych i topografii układów scalonych.

Stanowi proces przekazania informacji w postaci określonej wiedzy umożliwiającej praktyczne zastosowanie technologii. Transfer technologii to przekazanie know-why, sprecyzowanej wiedzy technicznej i organizacyjnej, jak również związanego z tym know-how, czyli wiedzy praktycznej w celu komercyjnego wykorzystania.

Zbiór nieopatentowanych informacji mających charakter praktyczny i wynikających z posiadanego doświadczenia oraz badań.

Komercjalizacja innowacji w zarządzaniu innowacjami wielokrotnie identyfikowana jest z ostatnim etapem procesu, jakim jest wprowadzenie nowości na rynek.

Proces innowacyjny i jego interesariusze

Często utrzymuje się, iż komercjalizacja opiera się na doprowadzeniu do sprzedaży. Wykreowanie innowacji, a dalej doprowadzenie do etapu komercjalizacji z sukcesem musi być oparte na myśli o całości procesu, którego zadaniem jest doprowadzenie do urynkowienia. Dlatego tworzenie wartości dodanej koncentruje na sobie etapy koncepcyjne w których skład wchodzi pomysł, badania i rozwój (B+R), a także rozwój związany z testowaniem i wstępnym wdrożeniem. Dlatego zdecydowanym ułatwieniem podczas wprowadzania innowacji na rynek jest współpraca z właściwymi partnerami oraz opracowanie konkretnego planu komercjalizacji. Do decydujących kwestii w początkowej fazie komercjalizacji należą: ocena potencjału komercjalizacyjnego innowacji i wartości dodanej, ochrona własności intelektualnej, wybór partnera w procesie komercjalizacji i określenie strategii.

Wyróżnia się następujące etapy:

– tworzenie pomysłów produktów lub procesów

– działania rozwojowe

– konstruowanie prototypów produktów w oparciu o daną technologię, tworzonych do sprawdzenia i zobrazowania działania produktu

– wyszukiwanie zastosowań technologii na rynku

– tworzenie i realizacja planów marketingowych oraz poszukiwanie rynków

– wdrożenia do produkcji

– wprowadzanie produktu do obiegu rynkowego

W aspekcie funkcjonalnym w zetknięciu narodowych i regionalnych systemów innowacji uformował się system transferu technologii i komercjalizacji wiedzy (STTiKW). Obszar ten ukierunkowany jest w głównej mierze na działania zmierzające do wykorzystania i przetworzenia wiedzy na nowe wyroby, usługi, technologie, rozwiązania organizacyjne oraz marketingowe, a także instrumenty mające na celu wesprzeć w trakcie komercjalizacji innowacyjnego pomysłu.

System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy

Rolę pierwszoplanową w podsystemie stanowi innowator – przedsiębiorca innowacyjny czerpiący pomysł innowacyjny, w miejscu już istniejącym bądź do tego działania tworzonym przedsiębiorstwie. Determinującą działania rozwojowe oraz modernizacyjne posiada każdy podmiot gospodarczy w postaci określonej zdolności innowacyjnej: zewnętrznej i wewnętrznej.  Za znaczącą przyczynę korzystania przez przedsiębiorstwo z proinnowacyjnych usług oferowanych przez instytucje wspierające oraz oferentów komercyjnych uznawana jest luka występująca pomiędzy zdolnością innowacyjną, a planami przedsiębiorstwa. Zapotrzebowanie przedsiębiorstw może nastąpić na różnych etapach procesu innowacyjnego, np.: podczas kreowania pomysłu, następnie podczas ewaluacji oraz komercjalizacji, a także w sytuacjach problemowych połączonych z urzeczywistnieniem innowacji.

W ramach systemu transferu i komercjalizacji zadania oraz procesy swym zakresem obejmują tworzenie efektywnej platformy mającej za zadanie ujęcie współpracy podmiotów tworzących wiedzę oraz innowacyjne pomysły. Ponadto wynajdowanie możliwości zaspokojenia potrzeb przedsiębiorstwa w innowacyjne rozwiązania technologiczny czy pomysły, które są niezbędne do założenie lub prowadzenia działalności innowacyjnej, a także wsparcia procesu komercjalizacji wymaga specjalistycznych usług proinnowacyjnych. W MŚP takiego rodzaju działania innowacyjne zakładają specjalistyczne formy pomocy, co pozwoli przedsiębiorstwu efektywnie i skutecznie zarządzać rozwojem nowych technologii, usług, produktów, strategii marketingowych i rozwiązań organizacyjnych.

Pozyskanie przez przedsiębiorstwo innowacyjnego pomysłu w postaci wiedzy użytecznej jest warunkiem niezbędnym do zrealizowania działań innowacyjnych organizacji. Wiedzę w postaci innowacji wyliczyć można jako własną przedsiębiorstwa (wewnętrzną), obcą (zewnętrzną), a także mieszaną. Źródłami wiedzy własnej są pomysły pracowników, ich kreatywność przekładające się na opracowania tworzone w firmie. Znaczącą dla innowacyjnego przedsiębiorstwa zaletą jest posiadania przez nią rozwiązania na wyłączność, jednakże wadą jest niepewność w stosunku do oczekiwanych efektów, wydłużający się czas realizacji, a także wysokie koszty z tym związane. Najłatwiejszym sposobem na pozyskanie innowacyjnych rozwiązań jest obca myśl techniczna. Przedsiębiorstwo jest pewne jej skuteczności i nie podejmuje zbyt wysokiego ryzyka, jednakże może to wpłynąć na uzależnienie się firmy od dostawców techniki.

Należy podkreślić, iż innowacyjne rozwiązanie w postaci wynalazku i wyniku badań otwiera większe możliwości techniczne, natomiast nie posiada wartości rynkowej (jest bezwartościowe), do momentu, aż uzyska oceny efektywności ekonomicznej poprzez potencjalną możliwość zastosowania. To właśnie w tej chwili rozpoczyna się proces komercjalizacji technologii, który ma na celu dokładne odnalezienie zalet innowacyjnego pomysłu, produktu bądź technologii, a także analiza rynku pod kontem zastosowania. Komercjalizacja może stanowić element procesu innowacji i rozpocząć się z momencie, gdy zarządzający przedsiębiorstwem wyrazi chęć rozwinięcia innowacji, którą będzie mógł wyprowadzić na rynek, a następnie sprzedać. Na tym etapie z nowej wiedzy lub wynalazku powstaje prototyp rozwiązania, który jest w formie rzeczywistej, jednakże nie został jeszcze objęty testami. Komercjalizacja jest decydującym elementem w procesie innowacji. W tej części zarządzający przedsiębiorstwem musi oszacować możliwe zyski z pomysłów oraz wybrać model biznesowy do opracowanie i wytwarzania produktu.

Ze względu na powyższe należy stwierdzić, iż proces komercjalizacji to kompleks działań, które mają na celu wymianę wiedzy oraz nowoczesnych rozwiązań technologicznych na zysk finansowy. Ważnym elementem procesu komercjalizacji jest także stworzenie właściwego planu ochrony wykreowanej własności intelektualnej.

Można wyróżnić wiele strategii umożliwiających komercjalizację wiedzy, do których zaliczyć należy:

– sprzedaż praw własności do wynalazku lub technologii innemu podmiotowi np.: inwestorowi branżowemu bądź kapitałowemu, tzn. przeniesienie praw do jego biznesowego wykorzystania, jak również przeniesienie praw autorskich

– licencjonowanie poprzez udzielenie licencji innemu podmiotowi, udostępnienie prawa do zastosowania biznesowego wynalazku, technologii bądź utworu

– alians strategiczny, czyli związek między przedsiębiorstwami, gdzie zamierzeniem jest realizacja celu obu partnerów

– samodzielne wdrożenie oznaczające założenie działalności gospodarczej Spin-off lub Spin-out, która będzie samodzielnie świadczyła usługi bądź sprzedawała produkty

– joint-venture, czyli zawarcie przez autora technologii porozumienia z przedsiębiorstwem zainteresowanym innowacyjną technologią (jest to forma zbliżona do licencjonowania, jednakże w joint-venture dostawca rozwiązania utrzymuje bliskie relacje z firmą pozyskującą technologie)

– samodzielne wdrożenie

Wskazanie metody komercjalizacji uzależnione jest od kilku czynników. Inną metodę stosuje się, gdy wynik jest precyzyjne określony, czyli uczelnia lub naukowiec sprzedają swoje rozwiązanie. Inny w sytuacji, gdzie wyniku badań strony przewidzieć nie mogą i współpracują w nadziei, że rezultatem będzie nowe know-how. Wskazanie metody komercjalizacji uzależnione jest także od zaawansowania technologii innowacyjnej, wiedzy niejawnej w niej zawartej oraz od zdolności technologii umożliwiającej rozwój w nowe pomysły i wynalazki. Na wskazanie metody komercjalizacji wpływa także konkurencyjność branżowa. Większa konkurencja w branży oznacza, iż twórca rozwiązania innowacyjnego chętniej wybiera sposoby komercjalizacji związane ze sprzedaży praw własności lub licencjonowanie patentu.

Inkubator Przedsiębiorczości – instytucja rozwoju regionalnego i socjalnego utworzona dla nowych przedsiębiorstw. Zadaniem inkubatora przedsiębiorczości jest promowanie przedsiębiorstw działających efektywnie i rozwojowo, tych które po ukończeniu programu i opuszczeniu inkubatora zdolne będą samodzielnie funkcjonować i będą zabezpieczone finansowo. Firma opuszczająca inkubator ma być zdolna do tworzenia nowych miejsc pracy i ma przyczyniać się do rozwoju gospodarki lokalnej. Inkubator to m.in.: usługi biurowe, szkoleniowe, zaplecze techniczne i wyposażenie, dobór klientów i proces przyspieszonego rozwoju dzięki czemu przedsiębiorstwo zyskuje i usamodzielnia się przygotowując do opuszczenia inkubatora, pomoc w pozyskiwaniu środków dla rozwoju firmy.

Inkubator Przedsiębiorczości Akademickiej – umożliwia wsparcie dla studentów i pracowników naukowych w praktycznych działaniach rynkowych. Tworzony jest w otoczeniu akademickim i umożliwia dostęp do uczelnianych laboratoriów i aparatury w niech będącej, doradztwo technologiczne w zakresie patentowym, doradztwo naukowców, studentów oraz szkolenia, dostęp do bazy danych o patentach, wynalazkach itp.

Inkubator Technologiczny – specjalny typ inkubatora tworzony przy współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi. Łączy ofertę w postaci lokali i usług wspierających małe firmy, którym Inkubator Technologiczny umożliwia rozwój.

Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości – zapewniają rozwiązania prawne. Pomagają w założeniu działalności, która będzie funkcjonować formalnie jako komórka organizacyjna. Taka forma inkubatora zapewnia młodemu przedsiębiorcy zaoszczędzić czas związany z założeniem działalności gospodarczej, jak również środki finansowe niezbędne do jej otwarcia. Zaletą programu jest to, iż osoba ta nie jest zarejestrowana jak prowadząca działalności i nie musi opłacać składki ZUS.

Centrum Transferu Technologii – jednostka realizująca i umożliwiająca wsparcie w zakresie transferu i komercjalizacji technologii, jak również wszystkich towarzyszących temu procesowi zadań. Centrum Transferu Technologii funkcjonuje na styku nauki i biznesu. Jej celem jest wsparcie w adaptacji nowych technologii przez MŚP.

Parki Naukowo-Technologiczne – stanowią organizację zarządzaną przez posiadających wysokie kwalifikacje specjalistów. Ich celem jest wsparcie przy tworzeniu i rozwijaniu przedsiębiorstw opartych na wiedzy poprzez inkubowanie. Umożliwiają przedsiębiorstwom wysokiej jakości usługi i obiekty o wysokim standardzie. Ponadto, Parki Naukowo-Technologiczne stymulują i zarządzają przepływem wiedzy, technologii między szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi, przedsiębiorstwami, a także rynkami.

Parki Technologiczne – stanowią zbiór wyodrębnionych nieruchomości wyposażonych w infrastrukturę techniczną. Zadaniem Parków Technologicznych jest tworzenie możliwości do przepływu wiedzy i technologii między jednostkami naukowymi, a przedsiębiorstwami.

Parki Przemysłowe – stanowią zbiór wyodrębnionych nieruchomości. Na ich strukturę składa się minimum jedna nieruchomość, na której występuje infrastruktura techniczna pozostała po restrukturyzacji bądź likwidowanym przedsiębiorstwie. Utworzona w oparciu o umowy cywilnoprawne, gdzie jedną ze stron jest organizacja samorządu terytorialnego. Umożliwia ona prowadzenie działalności gospodarczej głównie MŚP. Celem Parków Przemysłowych jest wsparcie innowacyjnych przedsiębiorstw z zaawansowanych branż, w szczególności nastawionych na rozwój produktów oraz technologii, optymalizowanie warunków transferu technologii i komercjalizacji wiedzy powstałemu z prowadzonych badań ze świata nauki do praktycznego zastosowania w gospodarce.

Kroki podczas głoszenia wynalazku

Twórca wynalazku zyskuje prawa do uzyskania patentu na warunkach określonych w ustawie Prawo własności przemysłowej albo w sytuacji, gdy wynalazek powstał przez  twórcę związanym stosunkiem pracy lub innej umowy cywilno prawnej w trakcie wykonywania przez niego obowiązków. W tej sytuacji prawo do uzyskania patentu przysługuje pracodawcy, bądź zamawiającemu lub jeśli strony uzgodniły inaczej. Zarówno osoba prawna jak i fizyczna może być zgłaszającym.

Przed zgłoszeniem wynalazku. Powinno się sprawdzić czy nie jest już objęte ochroną podobne lub identyczne rozwiązanie. W tym celu należy zapoznać się z istniejącym już stanem techniki, a zgłoszenia wynalazków publikowane są w formie biuletynów i dostępne także w formie elektronicznej. Baza danych Urzędu Patentowego udostępniona jest na stronie internetowej UP.

Stan techniki można również monitorować w serwisie Espacenet, który umożliwia dostęp do dokumentów patentowych występujących na całym świecie.

Ponadto, Urząd Patentów i Znaków Towarowych Stanów Zjednoczonych (USPTO) udostępnia dane związane z historycznymi oraz aktualnymi zgłoszeniami patentowymi.

Obszerne bazy danych związane z patentami to:

– Niemiecki Urząd Patentowy, gdzie w bazie DepatisNet zamieszczone są niemieckie dokumenty patentowe, a także dane międzynarodowe

– Państwowy Urząd Własności Intelektualnej Chińskiej Republiki Ludowej (SIPO), chińska patentowa baza danych

– Japoński Urząd Patentowy, japońska patentowa baza danych zwierająca obszerne opisy patentów oraz wzorów przemysłowych, publikowanych od 1985 r.

Obszerną listę urzędów, które publikują dane o patentach można znaleźć na stronie internetowej.

Ważnym jest, aby przed zgłoszeniem do Urzędu Patentowego nie ujawniać swojego wynalazku.

Zgłoszenie do UPRP dokonać można:

– Drogą elektroniczną

– Osobiście

– Pocztą

– Faxem

Należy pamiętać, iż w terminie 30 dni od nadesłania faksem należy oryginał dokumentu dostarczy do UPRP.

W celu uzyskania patentu zgłoszenie wynalazku powinno zawierać:

– Podania posiadające minimum oznaczenie zgłaszającego, opis przedmiotu zgłoszenia i wniosek o udzielenie patentu. Formularz dostępny na www UPRP – Centrum Informacji o Ochronie Własności Przemysłowej

– Opis wynalazku, który powinien przedstawiać jego istotę i opisywać jasno oraz szczegółowo rozwiązanie. Szczególnie ważne by zawierał tytuł odpowiadający wynalazkowi, należy uwzględnić dziedzinę techniki, a także stan techniki znany zgłaszającemu. Należy przedstawić szczegółowo rozwiązanie z objaśnieniem, rysunkami (jeśli dotyczy), a także przykładami realizacji lub zastosowania

– Zastrzeżenie albo zastrzeżenia patentowe, powinny określać jednoznacznie przedmiot żądanej ochrony poprzez opisanie w sposób jasny i czytelny jego technicznych cech. Cechy powinny być spójne z tymi przedstawionymi w opisie wynalazku

– Skrót opisu, który powinien opisywać informacje o przedmiocie i cechach charakterystycznych rozwiązania w sposób zwięzły i jasny. Obszerność dokumentu nie może przekroczyć 1/3 strony A4

Dokumentacja dodatkowa:

-Dowód potwierdzający zgłodzenie wynalazku we wskazanym państwie lub dokument potwierdzający prezentowanie wynalazku na wystawie międzynarodowej oficjalnej bądź oficjalnie uznanej, w rozumieniu Konwencji o wystawach międzynarodowych z dn. 22.11.1928 r., w przypadku, kiedy zgłaszający ubiega się o przyznanie uprzedniego pierwszeństwa. Lista wystaw zamieszczona jest na www Międzynarodowego Biura Wystaw

– Oświadczenie zgłaszającego o podstawie do korzystania z uprzedniego pierwszeństwa w sytuacji, gdy dowód pierwszeństwa nie opiewa na zgłoszeniu

– Oświadczenie zgłaszającego o podstawie prawa do uzyskania patentu na wynalazek w sytuacji, kiedy zgłaszający nie jest twórcą wynalazku

– Pełnomocnictwo, kiedy zgłaszający korzysta z usług pełnomocnika

Opłata za zgłoszenie. Urząd Patentowy RP wszczyna postępowanie, którego celem jest udzielenia patentu w momencie, gdy zostaje uiszczenia opłata za zgłoszenie.

Bez względu na wynik uzyskany w postępowaniu opłata nie podlega zwrotowi.

Urząd Patentowy RP pobiera opłaty, które są zgodne z obowiązującą tabelą opłat. Opłaty pobierane są na dwóch etapach postępowania:

– na etapie zgłoszenia pobierana jest opłata jednorazowa (przed wydaniem decyzji o udzieleniu prawa)

– następnie dla kolejnych okresów ochrony pobierana jest opłata okresowa (po wydaniu decyzji o udzieleniu prawa)

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Badanie formalnoprawne. Następuje po uiszczeniu opłaty za zgłoszenie. UPRP sprawdza poprawność dokonania zgłoszenia. Dokumentacja zgłoszeniowa musi spełniać wszystkie założenia formalno-prawne, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości UPRP wzywa zgłaszającego do uzupełnienia lub poprawy dokumentacji.

Sprawozdanie o stanie techniki. Do oceny wniosku potrzebne jest rozpoznanie dotyczące stanu techniki dla zgłoszonego wynalazku. Po uiszczeniu opłaty UPRP sporządza sprawozdanie o stanie techniki w oparciu o wykaz publikacji. Zawarte w sprawozdaniu informacje upoważniają wstępną ocenę co do szansy uzyskania patentu i możliwość utrzymania zgłoszenia, a także ponoszenia związanych z tym kosztów.

Ogłoszenie o zgłoszeniu. Po upływie 18 miesięcy od daty pierwszeństwa UPRP dokonuje ogłoszenia o zgłoszeniu wynalazku w Biuletynie Urzędu Patentowego. Od ogłoszenia inne podmioty będą mogły zgłaszać zastrzeżenia co do wątpliwości, dla których wynalazek nie może być chroniony.

Od daty pierwszeństwa do 12 miesięcy zgłaszający może złożyć wniosek o dokonanie ogłoszenia w terminie wcześniejszym. Zgłoszenie wymaga uiszczenie opłaty.

Badanie merytoryczne. UPRP sprawdza czy zgłoszony wynalazek spełnia podmiotowe i przedmiotowe przesłanki udzielenia patentu (techniczny charakter, nowość, poziom wynalazczy, przemysłowa stosowność, wystarczające ujawnienie).

W sytuacji, gdy rozwiązanie nie spełnia wymogu poziomu wynalazczego i jednocześnie posiada większe szanse na udzieleniu mu prawa ochronnego na wzór użytkowy można złożyć wniosek o przekształceniu zgłoszenia wynalazku na zgłoszenie wzoru użytkowego. Taki wniosek można złożyć w czasie postępowania oraz w przeciągu 2 miesięcy od uprawomocnienia decyzji o odmowie udzielenia patentu. Tego rodzaju zgłoszenie wzoru użytkowego uważa się za dokonane w dniu zgłoszenia wynalazku.

Udzielenie patentu na wynalazek. Jeśli spełnione zostaną ustawowe warunki UPRP wydaje decyzję o udzielenie patentu na wynalazek. Udzielenie patentu następuje po uiszczeniu opłaty za pierwszy okres ochrony, a warunkiem utrzymana ochrony jest wnoszenie opłaty za kolejne okresy ochronne.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Potwierdzenie uzyskania patentu na wynalazek. Zgłaszający otrzymuje dokument stwierdzający udzielenie patentu na wynalazek. Ponadto, patent zgłoszony zostaje do rejestru patentowego oraz zamieszczony w ogłoszeniu w Wiadomościach Urzędu Patentowego (WUP).

Otrzymujący patent powinien obserwować rynek oraz nowe zgłoszenia, by mieć pewność, że nikt nie narusza prawa o ochronie.

Rozszerzenie ochrony. Ubiegający może starać się o uzyskanie patentu na wynalazek i w ramach których będzie toczyć się postępowanie.

– Procedura krajowa, gdzie zgłoszenie o patent na wynalazek dokonywane jest w krajowym urzędzie patentowym. W takiej sytuacji patent udzielany jest na terytorium państwa. Jednakże, istnieje możliwość rozszerzenia patentu na wynalazek w innych krajach na mocy Konwencji paryskiej.

Ważne, by w ciągu 12 miesięcy od daty dokonania pierwotnego zgłoszenia, w każdym z tych krajów dokonać zgłoszenia opierającego się na pierwszeństwie będącym efektem pierwotnego zgłoszenia.

– Procedura regionalna, gdzie patenty regionalne dają możliwość uzyskania ochrony patentowej w obszarze krajowym, który to jest związany umowami międzynarodowymi. Rzeczypospolita Polska od 01.03.2014 r. jest częścią Konwencji o patencie europejskim, co sprawia, że dokonując europejskiego zgłoszenia patentowego ochrona obowiązuje we wszystkich państwach należących do Konwencji.

Ważne, by w ciągu 3 miesięcy od daty opublikowania przez EPO informacji  o udzielenie patentu europejskiego zgłaszający złożył tłumaczenie patentu europejskiego na język polski do UPRP. Jest to obowiązek zgłaszającego, a termin jest nieprzywracany.

– Procedura międzynarodowa, gdy ma się zamiar ubiegać o ochronę w innych krajach należy skorzystać z Układu o współpracy patentowej (PCT), który to jest układem wielostronnym i ułatwia zgłaszającemu otrzymanie patentu na wynalazek. Zgłaszający składa tylko jedno zgłoszenie międzynarodowe, które obejmuje wiele państw. UPRP umożliwia dokonanie zgłoszenia międzynarodowego. W momencie dokonania zgłoszenia międzynarodowego ochrona następuje we wszystkich państwach objętych przez Układ PCT. Dwie fazy składają się procedurę zgłoszeniową PCT. Pierwsza zaczyna się od wniesienia zgłoszenia międzynarodowego (faza międzynarodowa), a kończy w przypadku udzielenia krajowego lub regionalnego patentu na wynalazek (faza krajowa lub regionalna), kiedy w danym kraju możliwe jest ubieganie się o ochronę wzoru użytkowego.

Czy jest wzór użytkowy?  Wzorem użytkowym, który można opatentować stanowi nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy i zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Użyteczność wzoru użytkowego objawia się możliwością osiągnięcia celu jakim jest praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu bądź korzystaniu z wyrobu o cechach wzoru użytkowego.

Jakie korzyści daje uzyskanie prawa na wzór użytkowy?

Składnik majątku – realne podniesienie wartości przedsiębiorstwa stanowi patent, który może być np.: zbyty przez przedsiębiorstwo lub udostępniony jako licencja. Patent można wnieść do spółki jak wkład.

Prestiż – liczba patentów firmy, które wykorzystano do powstania produktu może być zamieszczone w informacji o nim. Co stawić może swoiste portfolio dla np.: inwestorów czy partnerów handlowych.

Fundusze Unijne – patent daje możliwość  starania się o pozyskanie funduszy unijnych na dofinansowanie inwestycji związanej z wdrożeniem pierwszego produktu do produkcji. Z funduszy przedsiębiorstwo może np.: pokryć koszty związane z zgłoszeniem wzoru użytkowego za granicą.

Silna pozycja na rynku – uzyskany wzór użytkowy pozwala na wyłączne wykorzystanie wynalazku w celach zarobkowych lub zawodowy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Świadectwo ochronne stanowi podstawę w przypadku naruszenia prawa ochronnego oraz pozwala na budowanie silnej pozycji względem konkurencji.

Należy mieć na uwadze, iż praw ochronnych nie udziela się na wzory użytkowe. Ich stosowanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym bądź dobrami obyczajowymi. Dlatego należy rozważyć czy rozwiązanie jest wzorem użytkowym czy wzorem przemysłowym.

Kroki podczas głoszenia wzoru użytkowego

Twórca wzoru użytkowego zyskuje prawa do uzyskania patentu na warunkach określonych w ustawie Prawo własności przemysłowej albo w sytuacji, gdy wynalazek powstał przez twórcę pozostającym w stosunku pracy lub innej umowy cywilno prawnej w trakcie wykonywania przez niego obowiązków. W tej sytuacji prawo do uzyskania patentu przysługuje pracodawcy, bądź zamawiającemu lub jeśli strony uzgodniły inaczej. Zarówno osoba prawna jak i fizyczna może być zgłaszającym.

Przed zgłoszeniem wzoru użytkowego. Powinno się sprawdzić czy nie jest już objęte ochroną podobne lub identyczne rozwiązanie. W tym celu należy zapoznać się z istniejącym już stanem techniki, a zgłodzenia wynalazków publikowane są w formie biuletynów i dostępne także w formie elektronicznej. Baza danych Urzędu Patentowego udostępniona jest na stronie internetowej UP.

Stan techniki można również monitorować w serwisie Espacenet, który umożliwia dostęp do dokumentów patentowych występujących na całym świecie.

Ponadto, Urząd Patentów i Znaków Towarowych Stanów Zjednoczonych (USPTO) udostępnia dane związane z historycznymi oraz aktualnymi zgłoszeniami patentowymi.

Obszerne bazy danych związane z patentami to:

– Niemiecki Urząd Patentowy, gdzie w bazie DepatisNet zamieszczone są niemieckie dokumenty patentowe, a także dane międzynarodowe

– Państwowy Urząd Własności Intelektualnej Chińskiej Republiki Ludowej (SIPO), chińska patentowa baza danych

– Japoński Urząd Patentowy, japońska patentowa baza danych zwierająca obszerne opisy patentów oraz wzorów przemysłowych, publikowanych od 1985 r.

Obszerną listę urzędów, które publikują dane o patentach można znaleźć na stronie internetowej

Ważnym jest, aby przed zgłoszeniem do Urzędu Patentowego nie ujawniać swojego wzoru użytkowego.

Zgłoszenie do UPRP dokonać można:

– Drogą elektroniczną

– Osobiście

– Pocztą

– Faxem

Należy pamiętać, iż w terminie 30 dni od nadesłania faksem należy oryginał dokumentu dostarczy do UPRP.

W celu uzyskania patentu zgłoszenie wynalazku powinno zawierać:

– Podania posiadające minimum oznaczenie zgłaszającego, opis przedmiotu zgłoszenia i wniosek o udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy. Formularz dostępny na www UPRP – Centrum Informacji o Ochronie Własności Przemysłowej

– Opis wzoru użytkowego, który powinien przedstawiać jego istotę i opisywać jasno i szczegółowo rozwiązanie. Szczególnie ważne by zawierał tytuł odpowiadający przedmiotowi wzoru użytkowego, należy uwzględnić dziedzinę techniki, a także stan techniki znany zgłaszającemu. Należy przedstawić szczegółowo rozwiązanie z objaśnieniem, rysunkami (jeśli dotyczy), a także przykładami realizacji lub zastosowania.

– Zastrzeżenie albo zastrzeżenia, powinny określać jednoznacznie przedmiot żądanej ochrony poprzez opisanie w sposób jasny i czytelny jego technicznych cech. Cechy powinny być spójne z tymi przedstawionymi w opisie wzoru użytkowego. Zgłoszenie wzoru użytkowego zawierać może tylko jedno niezależne zastrzeżenie.

– Rysunki, powinny w sposób właściwy ilustrować przedmiot wzoru użytkowego oraz przedstawiać jego cechy konstrukcyjne. Rysunki nie powinny zawierać tekstu.

– Skrót opisu, który powinien opisywać informacje o przedmiocie i cechach charakterystycznych rozwiązania w sposób zwięzły i jasny. Obszerność dokumentu nie może przekroczyć 1/3 strony A4.

Dokumentacja dodatkowa:

– Dowód potwierdzający zgłodzenie wzoru użytkowego we wskazanym państwie lub dokument potwierdzający prezentowanie wzoru użytkowego na wystawie międzynarodowej oficjalnej bądź oficjalnie uznanej, w rozumieniu Konwencji o wystawach międzynarodowych z dn. 22.11.1928 r., w przypadku, kiedy zgłaszający ubiega się o przyznanie uprzedniego pierwszeństwa. Lista wystaw zamieszczona jest na www Międzynarodowego Biura Wystaw

– Oświadczenie zgłaszającego o podstawie do korzystania z uprzedniego pierwszeństwa w sytuacji, gdy dowód pierwszeństwa nie opiewa na zgłoszeniu

– Oświadczenie zgłaszającego o podstawie prawa do uzyskania patentu na wzór przemysłowy w sytuacji, kiedy zgłaszający nie jest twórcą wzoru użytkowego

– Pełnomocnictwo, kiedy zgłaszający korzysta z usług pełnomocnika

Opłata za zgłoszenie. Urząd Patentowy RP wszczyna postępowanie, którego celem jest udzielenia wzoru użytkowego w momencie, gdy zostaje uiszczenia opłata za zgłoszenie.

Bez względu na wynik uzyskany w postępowaniu opłata nie podlega zwrotowi.

Urząd Patentowy RP pobiera opłaty, które są zgodne z obowiązującą tabelą opłat. Opłaty pobierane są na dwóch etapach postępowania:

– na etapie zgłoszenia pobierana jest opłata jednorazowa (przed wydaniem decyzji o udzieleniu prawa)

– następnie dla kolejnych okresów ochrony pobierana jest opłata okresowa (po wydaniu decyzji o udzieleniu prawa)

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Badanie formalnoprawne. Następuje po uiszczeniu opłaty za zgłoszenie. UPRP sprawdza poprawność dokonania zgłoszenia. Dokumentacja zgłoszeniowa musi spełniać wszystkie założenia formalno-prawne, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości UPRP wzywa zgłaszającego do uzupełnienia lub poprawy dokumentacji.

Sprawozdanie o stanie techniki. Do oceny wniosku potrzebne jest rozpoznanie dotyczące stanu techniki dla zgłoszonego wzoru użytkowego. Po uiszczeniu opłaty UPRP sporządza sprawozdanie o stanie techniki obejmujący wykaz publikacji, zawarte w sprawozdaniu informacje upoważnia zgłaszającemu wstępną ocenę co do szansy uzyskania wzoru użytkowego i możliwość utrzymania zgłoszenie, a także ponoszenia związanych z tym kosztów.

Ogłoszenie o zgłoszeniu. Po upływie 18 miesięcy od daty pierwszeństwa UPRP dokonuje ogłoszenia o zgłoszeniu wzoru użytkowego w Biuletynie Urzędu Patentowego. Od ogłoszenia inne podmioty będą mogły zgłaszać zastrzeżenia co do wątpliwości, dla których wzór użytkowy nie może być chroniony.

Od daty pierwszeństwa do 12 miesięcy zgłaszający może złożyć wniosek o dokonanie ogłoszenia w terminie wcześniejszym. Zgłoszenie wymaga uiszczenia opłaty.

Badanie merytoryczne. UPRP sprawdza czy zgłoszony wzór użytkowy spełnia podmiotowe i przedmiotowe przesłanki udzielenia prawa ochronnego na wzór użytkowy (użyteczność, nowość, trwała postać, wystarczające ujawnienie).

W sytuacji, gdy rozwiązanie nie spełnia wymogu poziomu wynalazczego i jednocześnie posiada większe szanse na udzieleniu mu prawa ochronnego na wzór użytkowy lub wzór użytkowy nie został w pełni ujawniony, UPRP wydaje decyzję o odmowie udzielenia prawa ochronnego na wzór użytkowy. Jednakże przed ogłoszeniem stanowiska UPRP wzywa zgłaszającego do zajęcia stanowiska umożliwiając zebranie dowodów i materiałów mogących świadczyć o wystąpieniu przeszkód do uzyskania prawa ochronnego. UPRP na tę sytuacje wyznacza termin.  

Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy. Jeśli spełnione zostaną ustawowe warunki UPRP wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na wzór użytkowy. Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy następuje po uiszczeniu opłaty za pierwszy okres ochrony, a warunkiem utrzymana ochrony jest wnoszenie opłaty za kolejne okresy ochronne.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Potwierdzenie uzyskania prawa ochronnego na wzór użytkowy. Zgłaszający otrzymuje dokument stwierdzający udzielenie prawa ochronnego na wynalazek. Prawo ochronne wzoru użytkowego obejmuje 10 lat od daty dokonania zgłoszenia w UPRP. Ponadto, prawo ochronne na wzór użytkowy zgłoszone zostaje do rejestru wzorów użytkowych oraz zamieszczone w ogłoszeniu w Wiadomościach Urzędu Patentowego (WUP).

Otrzymujący prawo ochronne na wzór użytkowy powinien obserwować rynek oraz nowe zgłoszenia, by mieć pewność, że nikt nie narusza prawa o ochronie wzoru użytkowego.

Rozszerzenie ochrony. Ubiegający może starać się o uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy i w ramach których będzie toczyć się postępowanie.

– Procedura krajowa, gdzie zgłoszenie o ochronę wzoru użytkowego dokonywane jest w krajowym urzędzie patentowym. W takiej sytuacji ochrona udzielana jest na terytorium państwa. Jednakże, istnieje możliwość rozszerzenia ochrony wzoru użytkowego w innych krajach na mocy Konwencji paryskiej.

Ważne, by w ciągu 12 miesięcy od daty dokonania pierwotnego zgłoszenia, w każdym z tych krajów dokonać zgłoszenia opierającego się na pierwszeństwie będącym efektem pierwotnego zgłoszenia.

– Procedura międzynarodowa, gdy ma się zamiar ubiegać o ochronę w innych krajach należy skorzystać z Układu o współpracy patentowej (PCT), który to jest układem wielostronnym i ułatwia zgłaszającemu otrzymanie ochrony na wzór użytkowy. Zgłaszający składa tylko jedno zgłoszenie międzynarodowe, które obejmuje wiele państw. UPRP umożliwia dokonanie zgłoszenia międzynarodowego. W momencie dokonania zgłoszenia międzynarodowego ochrona następuje we wszystkich państwach objętych przez Układ PCT. Dwie fazy składają się procedurę zgłoszeniową PCT. Pierwsza zaczyna się od wniesienia zgłoszenia międzynarodowego (faza międzynarodowa), a kończy w przypadku udzielenia krajowego lub regionalnego prawa ochronnego na wzór użytkowy (faza krajowa lub regionalna), kiedy w danym kraju możliwe jest ubieganie się o ochronę wzoru użytkowego.

Wzór przemysłowy odnosi się do wyglądu całości produktu lub jego części. Cechują go linie, kontury i kształty, a także ornamentacja, kolorystyka, faktura lub materiał wyrobu, jak również kombinacja tych cech.  

Ochrona wzoru przemysłowego nie obejmuje produktu. Chroni jedynie wygląd zewnętrzny wytworu. W związku, z tym cechy techniczne i użytkowe nie mają wpływu na zdolność rejestracyjną w UPRP. Wzór przemysłowy stanowi wartość w odniesieniu do opakowań, pojemników, aranżacji wnętrz czy znaków graficznych – wzorów dwuwymiarowych.

Jakie korzyści daje uzyskanie prawa na wzór przemysłowy?

– Stymulowanie konkurencyjności na rynku

– Wyłączne prawo korzystania ze wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy i zawodowy na terenie RP

– Zabezpiecza przed kopiowaniem czy podrabianiem

– Umożliwia zwrot kosztów poniesionych z wytworzeniem i promowaniem produktu, co prowadzi do zwiększenia zysków przedsiębiorstwa

– Podnosi wartość przedsiębiorstwa, w sytuacji, gdy do aktywów zgłoszony został wzór przemysłowy

– Pozwala uzyskać korzyści związane ze sprzedaży prawa z rejestracji.

Twórca wzoru przemysłowego zyskuje prawa do uzyskania wzoru na warunkach określonych w ustawie Prawo własności przemysłowej.

Zanim nastąpi zgłoszenie następuje sprawdzenie czy wzór przemysłowy nie był wcześniej publikowany. Sprawdzany jest także charakter indywidualny wzorów w stosunku do wcześniej chronionych wzorów przemysłowych. Baza danych, w której znajdują się chronione wzory przemysłowe można sprawdzić w m. in.: wyszukiwarce DesignView.

Zgłoszenie do UPRP dokonać można:

– Drogą elektroniczną

– Osobiście

– Pocztą

– Faxem

Należy pamiętać, iż w jednym wzorze przemysłowym mogą być objęte odrębne postacie wytworu, które posiadają cechy wspólne i istotne. Ich liczba nie może przekroczyć 10, z wyjątkiem odmian tworzących komplet wytworów.

W celu uzyskania wzoru przemysłowego zgłoszenie powinno zawierać:

– Podanie posiadające minimum oznaczenie zgłaszającego, opis przedmiotu zgłoszenia i wniosek o udzielenie prawa z rejestracji. Formularz dostępny na www UPRP – Centrum Informacji o Ochronie Własności Przemysłowej

– Ilustrację wzoru przemysłowego mogą stanowić m. in.: rysunki, fotografie czy próbki materiałów włókienniczych. Ilustracja powinna przedstawiać istotne cechy wzoru przemysłowego. W sytuacji, gdy nowy lub indywidualny charakter posiada część wytworu, wtedy ilustracja musi przedstawiać jego całość.

Należy do zgłoszenia dołączyć wyjaśnienie opisujące ilustrację wzoru przemysłowego, a jego opis odnosić się powinien wyłącznie do jego cech widocznych na ilustracji).

Dokumentacja dodatkowa:

– Dowód potwierdzający zgłodzenie wzoru przemysłowego we wskazanym państwie lub dokument potwierdzający prezentowanie wzoru przemysłowego na wystawie międzynarodowej oficjalnej bądź oficjalnie uznanej, w rozumieniu Konwencji o wystawach międzynarodowych z dn. 22.11.1928 r., w przypadku, kiedy zgłaszający ubiega się o przyznanie uprzedniego pierwszeństwa

– Oświadczenie zgłaszającego o podstawie do korzystania z uprzedniego pierwszeństwa w sytuacji, gdy dowód pierwszeństwa nie opiewa na zgłoszeniu

– Dowód zezwolenia bądź uprawnienia na użytkowanie na w obiegu oznaczeń w których mowa w [Dziennik Ustaw RP w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo własności przemysłowej, Warszawa z dnia 13 kwietnia 2017 r., poz. 776]. Dotyczy godła, barwy bądź hymnu, symbolu obcego państwa, symbolu o charakterze religijnym, patriotycznym albo kulturowym, oznaczeń urzędowo uznanych tj.: znak jakości bądź bezpieczeństwa, gdy takie oznaczenia zawiera wzór przemysłowy

– Pełnomocnictwo, kiedy zgłaszający korzysta z usług pełnomocnika

Opłata z zgłoszenie. Urząd Patentowy RP wszczyna postępowanie, którego celem jest udzielenia wzoru użytkowego w momencie, gdy zostaje uiszczenia opłata za zgłoszenie.

Bez względu na wynik uzyskany w postępowaniu opłata nie podlega zwrotowi.

Urząd Patentowy RP pobiera opłaty, które są zgodne z obowiązującą tabelą opłat.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Badanie formalnoprawne. Następuje po uiszczeniu opłaty za zgłoszenie. UPRP sprawdza poprawność dokonania zgłoszenia. Dokumentacja zgłoszeniowa musi spełniać wszystkie założenia formalno-prawne, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości UPRP wzywa zgłaszającego do uzupełnienia lub poprawy dokumentacji.

Udzielenie prawa ochronnego na wzór przemysłowy. Jeśli spełnione zostaną ustawowe warunki UPRP wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na wzór przemysłowy. Od daty dokonania zgłoszenia wzór przemysłowy objęty jest ochroną przez 25 lat. Jednakże czas ten podzielony jest na 5 okresów po 5 lat. Za każdy z tych okresów pobierana jest opłata.

UPRP wzywa do uiszczenia opłaty tylko za pierwszy okres. Za kolejne okresy ochronne opłatę należy uiszczać bez wezwania.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Potwierdzenie uzyskania prawa ochronnego na wzór przemysłowy. Zgłaszający otrzymuje dokument stwierdzający udzielenie prawa ochronnego na wzór przemysłowy. Ponadto, prawo ochronne na wzór przemysłowy zgłoszone zostaje do rejestru wzorów przemysłowych oraz zamieszczone w ogłoszeniu w Wiadomościach Urzędu Patentowego (WUP).

Otrzymujący prawo ochronne na wzór przemysłowy powinien obserwować rynek oraz nowe zgłoszenia, by mieć pewność, że nikt nie narusza prawa o ochronie wzoru przemysłowego.

Wzór przemysłowy zarejestrowany wspólnotowo gwarantuje ochronę we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE). Wzór przemysłowy posiada jednakowe założenia prawne w całej UE i posiada charakter jednolity. Odpowiedzialnym organem za rejestrację wzorów wspólnotowych jest Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).

Zgłoszenie wzoru wspólnotowego do EUIPO dokonać można:

– Drogą elektroniczną

– Osobiście

– Pocztą

– Faxem

Należy pamiętać, iż zgłoszenie za pomocą drogi elektronicznej przyspiesza proces zgłoszenia. Zgłoszenie może nastąpić w przeciągu 2 dni. Warunkiem jest prawidłowo dokonane zgłoszenie.  

O wspólnotowy wzór przemysłowy ubiegać się mogą i jakie wymagania należy spełniać:

– Właścicielem wzoru może być osoba prawna bądź fizyczna

– Wzór musi być przedstawiony na zgłoszeniu w sposób wyraźny i jasny

– Należy wskazać produktu na których wzór jest zastosowany bądź zawarty

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej EUIPO.

Należy mieć świadomość, iż EUIPO dopiero po wniesieniu opłaty rozpatruje zgłoszenie wzoru przemysłowego.

Badanie formalnomerytoryczne. Następuje po uiszczeniu opłaty za zgłoszenie. EUIPO sprawdza poprawność dokonania zgłoszenia. Dokumentacja zgłoszeniowa musi spełniać wszystkie założenia formalno-merytoryczne, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości EUIPO wzywa zgłaszającego do uzupełnienia lub poprawy dokumentacji. W momencie, gdy  złożona dokumentacja jest poprawna wzór przemysłowy jest zarejestrowany. Następnie opublikowany zostaje w Biuletynie Wzorów Wspólnotowych.

Udzielenie prawa ochronnego na wzór przemysłowy. Jeśli spełnione zostaną ustawowe warunki EUIPO wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na wzór przemysłowy na okres 5 lat z podziałem na 5 okresów. Za każdy okres ochronny pobierana jest opłata. Prawo ochronne na wzór przemysłowy może być przedłużone do 25 lat.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej EUIPO.

Potwierdzenie uzyskania prawa ochronnego na wzór przemysłowy. Zgłaszający otrzymuje dokument stwierdzający udzielenie prawa ochronnego na wzór przemysłowy.

Wzór przemysłowy wspólnotowy niezarejestrowany. W UE można, także ubiegać się o ochronę niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego, który oznacza ochronę przed kopiowaniem. Trwa on przez 3 lata od daty pierwszego ujawnienia w UE.

Znak towarowy odnosi się do oznaczeń wykorzystywanych w handlu. Jego zadaniem jest identyfikacja towarów, a także usług jednego przedsiębiorstwa. Znak towarowy tworzy podstawę do budowania wizerunku oraz reputacji przedsiębiorstwa umożliwiając odróżnienie produktów.

Ochrona znaku towarowego dotyczy:

– Znaku słownego

– Znaku graficznego

– Znaku słowno-graficznego

– Znaku słowno-graficzno-przestrzennego

Jakie korzyści daje uzyskanie prawa na znak towarowy?

– Składnik majątkowy, pozwalający na wyłączne prawo do użytkowania znaku, znak można sprzedać lub udzielić na niego licencję, znak towarowy przyciąga inwestorów oraz podnosi realną wartość przedsiębiorstwa

– Środek dowodowy, świadectwo ochronne stanowiące uznanie i prawo ochronne

– Budowanie wiarygodności, budowanie marki i prestiżu przedsiębiorstwa

– Promocja, wykorzystanie znaku towarowego do promowania towarów i usług, a tym samym zwiększenie rozpoznawalności

Kroki podczas zgłoszenia znaku towarowego w Polsce

Ważnym jest by znak towarowy można było zaprezentować graficznie oraz by zgłoszenie miało charakter odróżniający.

Zanim nastąpi zgłoszenie następuje sprawdzenie czy znak towarowy nie był wcześniej publikowany. Sprawdzany jest także charakter indywidualny znaki w stosunku do wcześniej chronionych znaków towarowych.

Zgłoszenie do UPRP dokonać można:

– Drogą elektroniczną

– Osobiście

– Pocztą

– Faxem

W celu uzyskania znaku towarowego należy wypełnić podanie i opisać:

– Dane przedmiotu, którego dotyczy ochrona i podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedmiotu

– Znak towarowy w formie, której występuje i ubiega się o ochronę oraz opisać podstawowe kolory jakie się na niego składają

– Spis towarów oraz usług, których dotyczy znak towarowy. Istnieją bazy danych (TMclass, www UPRP), ułatwiające stworzenie właściwego wykazu.

Ilość klas nie ma wpływu na opłatę.

Opłata za zgłoszenie. Urząd Patentowy RP wszczyna postępowanie, którego celem jest udzielenia ochrony znaku towarowego w momencie, gdy zostaje uiszczenia opłata za zgłoszenie.

Bez względu na wynik uzyskany w postępowaniu opłata nie podlega zwrotowi.

Urząd Patentowy RP pobiera opłaty, które są zgodne z obowiązującą tabelą opłat.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Badanie formalnoprawne i merytoryczne. Następuje po uiszczeniu opłaty za zgłoszenie. UPRP sprawdza poprawność dokonania zgłoszenia. Dokumentacja zgłoszeniowa musi spełniać wszystkie założenia formalno-prawne i merytoryczne, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości UPRP wzywa zgłaszającego do uzupełnienia lub poprawy dokumentacji. Informacja dotycząca zgłoszenia będzie pokazana w wyszukiwarce znaków (Register+).

Ogłoszenie o zgłoszeniu. UPRP w przypadku akceptacji rejestracji znaku towarowego  umieszcza ogłoszenie w Biuletynie Urzędu Patentowego. Od ogłoszenia inne podmioty będą mogły zgłaszać zastrzeżenia co do wątpliwości, dla których wynalazek nie może być chroniony. Termin, w którym będą mogły składać sprzeciw rozpoczyna się od daty publikacji i trwa 3 miesiące.

Schemat ogólny procesu postępowania sprzeciwionego podczas zgłoszenia znaku towarowego

Schemat szczegółowy procesu postępowania sprzeciwionego podczas zgłoszenia znaku towarowego

Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. Jeśli spełnione zostaną ustawowe warunki UPRP wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy. Od daty dokonania zgłoszenia znak towarowy objęty jest ochroną przez 10 lat. Jednakże, po 10 latach można przełożyć okres ochronny kolejne 10 lat i tak dalej. Za każdy okres pobierana jest opłata.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej UPRP.

Otrzymujący prawo ochronne na znak towarowy powinien obserwować rynek oraz nowe zgłoszenia, by mieć pewność, że nikt nie narusza prawa o ochronie znaku towarowego. 

Prowadząc działalność gospodarczą na obszarze krajów UE można starać się o uzyskanie znaku towarowego unijnego. Zarejestrowanie znaku unijnego zapewnia ochronę w państwach należących do UE. Znak towarowy posiada jednakowe założenia prawne w całej UE i posiada charakter jednolity. Odpowiedzialnym organem za rejestrację znaków unijnych jest Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).

Zgłoszenie znaku unijnego do EUIPO dokonać można:

– Drogą elektroniczną w trybie przyspieszonym (znak indywidualny, wykaz znaków i usług z Tmclass, opłata uiszczana z góry) lub w trybie zwykłym (znaki inne niż indywidualne, znaki nietradycyjne tj. dźwiękowy czy zapachowe, własny wykaz towarów i usług, opłatę można uiścić w ciągu miesiąca od daty przyjęcia zgłoszenie przez EUIPO)

– Osobiście

– Pocztą

– Faxem

Kroki podczas zgłoszenia znaku unijnego

Opłaty. Zgłoszenie znaku towarowego obejmuje jedną klasę towarową, której towarzyszy opłata podstawowa.

Aktualna obowiązująca tabela opłat znajduje się na stronie internetowej EUIPO.

Należy pamiętać, iż rozpatrzenie przez EUIPO zgłoszenia następuje po uiszczeniu opłaty.

Badanie formalnomerytoryczne. Następuje po uiszczeniu opłaty za zgłoszenie. EUIPO sprawdza poprawność dokonania zgłoszenia. Dokumentacja zgłoszeniowa musi spełniać wszystkie założenia formalno-merytoryczne, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości EUIPO wyda decyzję odmowną. W momencie, gdy  złożona dokumentacja jest poprawna znak towarowy jest zarejestrowany.

Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. Jeśli spełnione zostaną ustawowe warunki EUIPO wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na znak unijny na okres 10 lat z możliwością przedłużenia o kolejne 10 lat i tak w nieskończoność. Za każdy okres ochronny pobierana jest opłata.

Ogłoszenie o zgłoszeniu. UPRP w przypadku akceptacji rejestracji znaku towarowego  umieszcza ogłoszenie w Biuletynie Urzędu Patentowego. Od ogłoszenia inne podmioty będą mogły zgłaszać zastrzeżenia co do wątpliwości, dla których wynalazek nie może być chroniony. Termin, w którym będą mogły składać sprzeciw rozpoczyna się od daty publikacji i trwa 3 miesiące. W przypadku sprzeciwu spór pomiędzy obiema stronami jest rozwiązywany.

Schemat ogólny procesu postępowania podczas zgłoszenia znaku unijnego

Schemat szczegółowy procesu postępowania podczas zgłoszenia znaku unijnego

Dziennika Ustaw RP w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo własności przemysłowej, Warszawa z dnia 13 kwietnia 2017 r., poz. 776.

Poradnik z zakresu tworzenia i funkcjonowania spółek spin off i spin out, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 772/2004 z dn. 7.04.2004 r. w sprawie stosowania art. 81, ust. 1 Traktatu Europejskiego dotyczącego transferu technologii.

Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005.

K.B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, PARP, Warszawa 2005, s. 85; Przewodnik B+R dla praktyków, MNiSW, Warszawa, 2010, s. 14–15.

30. Gwarda-Gruszczyńska, Modele procesu komercjalizacji nowych technologii. Uwarunkowania wyboru – kluczowe obszary decyzyjne, Wyd. UŁ, Łódź 2013, s. 30.
31. Gwarda-Gruszczyńska, Procesy komercjalizacji innowacji w przedsiębiorstwach regionu łódzkiego, Studia prawno-ekonomiczne, Łódź, 2013, s. 47–63.

K.B. Matusik, J. Guliński, Kierunki doskonalenia systemu transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – zadania dla rządu administracji centralnej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 642, Ekonomiczne problemy usług nr 64, 2011, s. 27-57.

K.B. Matusiak, J. Guliński (red.), System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce – siły motoryczne i bariery, PARP, Poznań–Łódź–Wrocław–Warszawa 2010.

2010. Kubiński, L. Kwieciński, L. Żurawowicz, Naukowiec przedsiębiorcą, Własność intelektualna, Wrocław, 2010.
2011. Stuleblak, A. Zalewska, Ochrona wynalazków w Polsce, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2018.
2012. Stuleblek, A. Zalewska, Ochrona wzorów użytkowych w Polsce, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2018.
2013. Mikiel, Ochrona wzorów przemysłowych w Polsce i w Unii Europejskiej, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2017.
2014. Klimaszewska, J. Bielarz, Ochrona znaków towarowych w Polsce, Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2016.

http://sis-dotacje.pl/palublin/spin.htm

http://przedsiebiorczosc-akademicka.b4ngo.pl

http://www.uprp.pl

https://worldwide.espacenet.com

https://www.uspto.gov

http://www.google.com/patents

http://depatisnet.dpma.de

http://english.sipo.gov.cn/index.html

http://j-platpat.inpit.go.jp/web.all/top.BTmTopEnglishPage

http://wipo.int/ipdl//en/resources/links.jsp

http://portal.uprp.pl/elektroniczny_urzad.html

http://bie-paris.org

https://www.tmdn.org/tmdsview-web/welcome.html

https://euipo.europa.eu/ohimportal/pl/home

http://tmclass.tmdn.org/ec2

http://regservtd.uprp.pl/register/regviewer